Anna Kutera POST…

Post…

W pracach realizowanych od 2010 roku Anna Kutera podejmuje temat mass mediów – nie tylko przenosi w świat sztuki mechanizmy, którymi się one rządzą, komentuje najpopularniejsze treści, ale również w twórczy sposób przekształca istniejące w codzienności formy.  Wypowiadając się w różnych dziedzinach: fotografii, filmie, environment, instalacji i performance koncentruje się przede wszystkim na treściach związanych z reklamą zamieszczaną w kolorowych pismach, ale w ostatnich pracach sięga również po formy znane z telewizji: seriale telewizyjne i reportaż z miejsca zdarzenia. Obnaża konsumpcyjny i manipulacyjny charakter mediów, w krytyczny sposób odnosząc się do propagowanych przez nie wartości, a także medialny sposób przekazywania informacji. W wyraźny sposób umieszcza tym samym sztukę w kontekście socjologicznym.
Artystka zestawia ze sobą obrazy idealnych ciał, miejsc, przedmiotów, nierzadko modyfikowanych i idealizowanych przy pomocy komputerowych programów graficznych z formą powstałą poprzez darcie, zgniatanie, wycinanie, a przez to deformację wyjściowego obrazu poprzez procesualny charakter dzieł.  Luksusowe samochody, piękne ciała modelek, idealnie zbudowani mężczyźni znani z wysublimowanych reklamowych zdjęć poddane artystycznemu działaniu zyskują nowy kontekst. Skłaniają do refleksji nad współczesnym światem i miejscem człowieka. Znacząca jest tu praca „Forum Humanum” – instalacja, na którą składa się dziewięć „figur ludzkich” naturalnej wielkości z aluminium. Postacie tworzące to szczególne forum są jednak dalekie od ideału: pogniecione, powyginane, zdeformowane nie tylko przypominają o przemijaniu piękna, młodości, bogactwa, ale również przypominają jak wiele z antycznych ideałów filozoficznych przestało funkcjonować i jak wiele zmian zachodzi w kolejnych pokoleniach. 
Kutera odnosi się zarówno do totalnego zasięgu jaki mass media osiągnęły współcześnie, do fenomenu krótkotrwałości informacji tam zamieszczanych, ale również do zjawiska wielości rzeczywistości kształtowanych przez media. Nie pozostaje obojętna również na normy i mody wyznaczane w mediach, którym na co dzień ulegamy. Film „Public Relations”, będący zapisem performance zrealizowanego w Lesznie w 2013 r., dotyka pustki kryjącej się za hasłami, które w medialnym świecie stają się jedynie pustymi sloganami. Z kolei w filmie „POST” najwyraźniej widać krytykę konsumpcyjnego charakteru współczesnych mediów.
Uwagę zwraca fakt, że Kutera nie tylko wypowiada się na temat mediów w sztuce, ale jednocześnie traktuje mass media jako materiał artystyczny, tworzywo. W ostatnich pracach wykorzystuje nawet zakłócenia, które pojawiają się podczas oglądania telewizyjnego lub komputerowego obrazu, sięgając po pojęcie „glitch”. Cykl „POST seriale TV”, w którym artystka przedstawia kadry z bardzo dobrze znanych seriali, jednak takie, które są zakłócone, ujawnia pustkę niesioną przez emocjonalne działania mediów na oglądających. Problem zakłóceń może traktowany tu być jako bardziej uniwersalna metafora działania mediów, które zakłócają odbiór realnej rzeczywistości.

Karolina Jabłońska

Anna Kutera jest absolwentką wrocławskiej PWSSP, Wydz. Malarstwa Grafiki i Rzeźby (1977 r.).  Zajmuje się sztuką multimedialną. Wśród dziedzin jej artystycznej aktywności znajdują się film, wideo, fotografia, malarstwo, instalacja i sztuka performance.

Pracę artystyczną łączy z działalnością animatorki środowiska artystycznego. W latach 1973 – 1985 razem z Romualdem Kuterą, Lechem Mrożkiem, Piotrem Olszańskim prowadziła we Wrocławiu Galerię Sztuki Najnowszej. Od 1975 r. współorganizowała razem z Janem Świdzińskim międzynarodowy ruch sztuki kontekstualnej, zogniskowanej na badanie kontekstu realizacji artystycznych, która rozszerzała pojęcia i schematy dominującego wówczas konceptualizmu.

Realizacje Anny Kutery nastawione są na interakcję widzów i budzenie ich wyobraźni. W roku 1975 formułuje założenia do obszernego cyklu artystycznego Morfologia Nowej Rzeczywistości, w którym rozważa problem funkcjonowania kilku równoległych „rzeczywistości” w sztuce na przykładzie analizy serii zdjęć siedmioletniego modela. W Sytuacjach Stymulowanych z lat 1976 -1989 rozważa rolę przypadków, zdarzeń prawdziwych i wykreowanych na społeczny odbiór idei artystycznej (Psia afera, Przejazd kolejowy, cykl gadających obrazów, Dialogów i Monologów).

Od 1990 r. rozpoczęła kompleksowy cykl prac pod wspólnym tytułem Moje Domy. W kameralnych i monumentalnych realizacjach przestrzennych odwołuje się również w symboliczny sposób, do problemów ewokowanych przez pojęcia „dom” – intymność, bezpieczeństwo, wspólnota, otwartość na kontekst, przyjmowanie zewnętrznych wartości… itp. Ostatnie prace z cyklu Domy zastępcze, oraz m.in. Dom wotywny dla Natury, Dom owadów i Domy bezdomnych (2008/9), analizują skutki cywilizacyjnych zmian w obrębie stosunków społecznych, natury i ekologii. Od 2009 realizowała cykl Genetyczne Konteksty (2008/9), które biorą po lupę związki rodzinne, emocjonalne i kulturowe modeli z którymi współpracowała, jak również odwołują się do źródeł tematycznych własnych prac z lat wcześniejszych. W roku 2010 uruchomiła nowy cykl POST – Gazetowa Miłość: fotografie, filmy, instalacje interaktywne prowokują do analizy naszego stosunku do mass-mediów.

Prace artystki prezentowane były na ponad 40 wystawach indywidualnych i licznych wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Prace Anny Kutery znajdują się m.in. w zbiorach Królewskiej Biblioteki Sztuki w Kopenhadze, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeów Okręgowych w Bydgoszczy i Chełmie, Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych we Wrocławiu, BWA w Lublinie, w filmotece TVP 2 we Wrocławiu i w kolekcjach prywatnych.