Monika Skierś – Nie dotykaj!

Monika Skierś, studentka V roku warszawskiej ASP, w pracowni multimediów prof. W. Jędrzejca. Zajmuje się fotografią, malarstwem, performance, tworzy instalacje oraz prace video. Prowadzi również akcje społeczne dla dzieci wolskich (Dzieci z warszawskich podwórek (2006), Kino Podwórkowe (2007), Objazdowe Kino Podwórkowe na Woli (2008)).

Dwie strony szafy

Co jest po drugiej stronie lustra? Jakie doświadczenia zapełniają szafy umysłów i jakie osobistości kryją się w ich mrocznych zakamarkach? Twórczość Moniki Skierś mierzy się z tymi pytaniami, które nicują rzeczywistość w jej aspektach najbardziej aktualnych i niepokojących zarazem, związanych z pośpiechem, fragmentacją świata i depersonalizacją artysty. Nagość w twórczości Skierś wykracza poza indywidualny biogram modela i rozciąga się na pokolenia przeszłe i przyszłe, na kody DNA rysujące linie ciał i na historie osobiste zanurzone w przypadkowości, która z chwilą dokonanego wyboru staje się koniecznością. Co ważnego jest w szafie, w którą spoglądają rozebrane do naga modelki złączone wspólną karmą? Co zdradzieckiego jest w naszym powierzchownym patrzeniu, które godzi się na wyrywkowość elementów, którym odebrano tożsamość i które skazano na kompatybilność, powtarzalność, wymienność?

Artystka odpowada na te pytania a rebour, poprzez wciągnięcie widza w osobiste doświadczanie "modelu do składania", w którym jedynym wzorem dającym się zsyntetyzować z bliskich emocjonalnie kawałków jest chimera powstała ze skrzyżowania osoby teraźniejszej z własną projekcją – istota z zagubioną tożsamością, rozpięta nie w swoim czasie i nie w swojej przestrzeni.

Chimeryczno-feministyczne motywy odnajdujemy w jednej z najnowszych prac artystki, zatytułowanej "Elementy". Widzowie mogą tu uczestniczyć w implantacji fragmentów obrazów przedstawiających nagie kobiety (artystka i jej córka) – jakby w nadziei, że zrodzony drogą tej wymiany żeński homunkulus ujawni własną, niepowtarzalną duszę. Warunkiem homunkulusa jest jednak tożsamościowa dezintegracja składających się nań postaci. Widz orientuje się, że – jakkolwiek bliskie wewnętrznie – elementy odrębnych osobowości nie dają się połączyć w spójną i przekonującą całość. Sens i spójność leżą być może po drugiej stronie drzwiczek szafy – tej niewidocznej dla widza, w którą zapatrzone są nagie postaci. Póki co ich atrybuty człowieczeństwa są jednak wciśnięte między półki szafy i zatrzaśnięte na głucho. W jej pracach wyczuwa się mocną więź z kobiecą tożsamością. Monika Skierś reprezentuje feminizm skoncentrowany na własnym doświadczeniu, problemach i obsesjach. Jej prace są zapisem życia i wynikiem obserwacji. W swj twórczości ujmuje elementy własnej egzystencji i podnosi je do rangi uniwersalnego przekazu.

"Nie dotykaj!", Odsłona I, Instalacja,

Praca jest konstatacją dotyku, wtargnięciem innego w obszar osobistego sacrum kobiety. Jest to pewnego rodzaju anegdota ukazująca przemianę, jaka zachodzi w psychice współczesnej kobiety. Uświadomienie sobie/innym zanikania właściwych kobiecie wartości. Zatrzymanie się i myśl, że znika coś, co jest częścią naszej tożsamości. Trochę boję się użyć stwierdzenia, ale z przymrużeniem oka, można powiedzieć, że praca jest przestrogą przed maskulinizacją kobiet.

Trzy szafy. Każda z szaf stanowi kolejny etap "opowieści". W pierwszej z nich znajdują się trzy kobiety ubrane w halki. Szafa posiada drzwi. Każda z przegród szafy jest ich miejscem prywatnym, miejscem, które stanowi schronienie dla ich dusz, wartości, dla ich tożsamości. Halka skrywa kompromis, wstyd, cierpienie, płacz, złość. Skrywa dotyk i reakcję na dotyk. Druga szafa stanowi etap, w którym nasępuje "odarcie", "wydarcie", "śmierć", a wyrazem tego jest nagość kobiet, która w tym przypadku ma wymiar symboliczny. W ostatniej szafie pustka i nicość, w której odnajdujemy element świadczący tylko o obecności kobiety – perły. Symbolika perły ma wiele znaczeń. Perła jest kwintesencją światła i kobiecości. Sposób jej powstawania sprawił, iż stała się symbolem tego, że zranienie i ból mogą doprowadzić do dojrzałości i mądrości życiowej. Ze względu na swój kształt stała się symbolem doskonałości, a także jako symbol Boga jest wyrazem najwyższej świadomości i absolutnej mądrośc. W legendach opowiadano, że pierwsze perły były łzami aniołów. Pracę można porównać do sekwencji filmowej, w której jedna klatka-szafa odpowiada jednemu etapowi życia. Opowiada o cyklu kobiety, cyklu delikatności wystawionej na autopróbę.

Wybrane wystawy:
"(nie)obliczalni", Galeria Steel Forest, 2005 r.
Wystawa fotografii, Galeria Łazienkowska, 2006 r.
"Ej fotografka przyjechała", Plac Zamkowy, Taras nad Trasą WZ
"Portret konwencjonalnie", Pracownie Ludwiki 1, listopad 2006
"Formy odbite", Pracownie Ludwiki 1, styczeń 2007
"Nierzeczywista rzeczywistość", Inżynierska 3, maj 2008
"Kobiety pokazują", Inżynierska 3, marzec 2008
Wystawa fotografii studentów ASP, Galeria Schody